Pierdoła z Kłobucka

Jakiś czas temu opisałem, nieco dla żartu, historię mieszkańca Blachowni o nazwisku Pierdoła. Oczywiście, w artykule znajdowały się fakty historyczne, ale głównie była to próba rozwiązania zagadki od czego swój początek wzięło słynne w okolicy, a może znane już w większości kraju, powiedzenie „Pierdoła z Kłobucka”. Wpis powstał na podstawie ogólnodostępnych w sieci artykułów oraz informacji prasowych na temat słynnego, kłobuckiego Pierdoły. Niestety, w większości materiałów były podobne relacje. Najstarszy cytowany dokument pochodził z 1658 roku i był wystawiony przez samego króla Jana Kazimierza. Nadawał on Kłobuck i starostwo kłobuckie klasztorowi na Jasnej Górze za zasługi w obronie przed Szwedami. Całość artykułu możemy  znaleźć  tutaj.

W Lustracji województwa krakowskiego 1659-1664, również znajdziemy Pierdołę:

Drugi młyn Zakrzowskiego Pierdoła nazwanego, płaci z niego młynarz Głyga na rok czynszu ….. 5/24/0

Data ta jest o rok późniejsza niż wcześniej opisywany dokument. Więc z ciekawości sprawdziłem, czy może coś o młynach uda się znaleźć we wcześniejszych lustracjach, które były przeprowadzane co 5 lat. W Lustracji województwa krakowskiego z 1564 roku, wydanej przez Jana Małeckiego w 1964 roku wymienianych jest 9 stawów w Zagórzu i 2 młyny przy nich:

Stawy. Jest stawów 9, jeden nad drugiem, na jednym porzyczu, na wodzie, która z puszczej wyszła, temi przezwiski z góry idąc: 2 Zakrzewskie na stawie Dulnym, trzeci Młyński, czwarty Miesczki, Piąty od Dworem, szósty Na Wsi, siódmy Pode Wsią, ósmy Roszochać, dziewiąty Łobodny.

Młyny 2 na górnym stawie. – Pierwszy młyn na stawie Zakrzowskim nowo osadzony, (…) drugi młyn na stawie Dulnym.

Niestety, tutaj lustratorzy skrupulatnie podali nazwę wszystkich stawów w tym 2 nas interesujące (pogrubione) oraz 2 młyny, ale nie podali nazw, ani właścicieli młynów.

Sytuacje nieco nam rozjaśnia Lustracja z 1569 roku. Tutaj mamy wymienione stawy i młyny wraz z nazwami:

Pierwszy staw pod Zakrzowem Tyrala (Tijrała)

Drugi staw pod Zakrzowem który zowią Pijerdola

Trzeci staw pod miastem Kłobuckiem Padijga (padyga)

Czwarty staw Karcz

Piąty staw pod Dworem

Szósty staw Zagórski na wsi

Siódmy staw Ostrowski

Ósmy staw Rossochacz przy Lobodnijm

Dziewiąty staw Goljen przy Lobodnym

Młyny w Zakrzowie:

Pierwszy młyn Tyrala o jednym kole

Drugi młyn Pierdola o jednym

Nazwa Pierdoła pojawia się w dokumencie pisanym 90 lat wcześniej, niż w opisywanym w dokumencie Jana Kazimierza. Teraz z całą pewnością tę historię można brać za prawdziwą, odrzucając dużo późniejsze czasy napoleońskie i czasy Wazów. Z dużym prawdopodobieństwem możemy przyjąć, że właściciel młyna i stawu dał początek w latach 60. lub może 50. XVI wieku, gdyż młyn był wymieniony wcześniej tylko bez nazwy. A czy to koniec historii Pierdoły? Raczej nie! Nie wiadomo skąd pochodził, skąd zdobył majątek na młyn, jakie miał inne posiadłości. Najważniejsze ile miał lat, gdyż nazwisko może wskazywać na starszego pana, do tego lubiącego puszczać bąki. Pytań jest wiele, a może już komuś z Was udało coś więcej ustalić, może ktoś dotarł do jeszcze wcześniejszych dokumentów, w którym to nazwisko się pojawiło. Jeśli tak, to zapraszam do podzielenia się tą wiedzą.